Zoekresultaten

Als je gezondheid wankel is Als je leeft met chronische klachten is het maken van plannen vaak beladen. Want hoe plan je iets in de toekomst als je vandaag al niet weet hoe je je straks voelt? Als je energie of klachten elke dag of misschien wel elk uur wisselen? Wat voor anderen vanzelfsprekend is – een dagje weg, een etentje, zelfs een wandeling – kan voor jou voelen als een onhaalbare opgaven, of als de zoveelste gok. Trek ik dit? En wat gaat het me dan kosten? En dat is verdrietig. Niet alleen omdat je dingen moet missen, maar ook omdat het je spontane kant raakt. Je vrije gevoel. Je vertrouwen in morgen. Mensen zien vaak niet hoeveel energie het kost om daar steeds weer mee om te gaan. Want naast de fysieke klachten is er ook die mentale last: De onzekerheid. Het constantie balanceren tussen willen en kunnen. En dat doet iets met je. In zo’n wankele situatie is het soms enorm lastig om vast te houden aan wat je belangrijk vindt. Laat staan om grote doelen na te streven of ver vooruit te plannen. Toch heb ik hier iets over geleerd de afgelopen jaren, en dat wil ik graag met je delen.   Halverwege het jaar Een half jaar geleden schreef ik over goede voornemers en het belang van het anders kijken naar onze doelen. Maar als je gezondheid wankel is, weet je inmiddels: het leven houdt zich zelden aan je planning. Misschien zijn je plannen onderweg veranderd. Misschien heb je dingen moeten laten. Misschien voel je je verder weg van wat je had gehoopt dan je zou willen. En dat mag. Dat is geen falen. Het is menselijk. En daarom wil ik je uitnodigen tot het volgende, om vandaag, halverwege het jaar, te reflecteren. Niet met een oordeel, maar liefdevol en met mildheid. Wat is op dit moment belangrijk voor mij? Wat zou ik mezelf gunnen. Niet voor altijd, niet te groots, maar gewoon deze zomer. Wat zou ik mezelf gunnen deze zomer?   De langste dag van het jaar Vandaag, zaterdag 21 juni is het zover: de langste dag van het jaar. In Spanje wordt de periode rondom de langste dag van het jaar groots gevierd met San Juan. Op het strand worden vreugdevuren aangestoken, mensen dansen, zingen en eten samen. Volgens de traditie spring je over het vuur om een wens te doen. Of drie keer – om je te zuiveren van je zonden. En wie ’s nachts de zee in gaat, spoelt de slechte geesten van zich af. Een soort ritueel van loslaten en opnieuw beginnen. En dat zette me aan het denken. Hoe zou het zijn als wij af en toe gewoon even een pas op de plaats nemen en besluiten opnieuw te beginnen? Van lange termijn naar dichtbij jezelf Ik herken het zelf maar al te goed. Jarenlang werkte ik keihard aan doelen voor de lange termijn – zoals het doen van de GZ-opleiding – omdat ik ervan overtuigd was dat dat de weg voor me was. En deels klopte dat ook: ik had dromen, ambities, een route uitgestippeld waar ik goed naar onderweg was. Maar na het ongeluk had mijn lichaam andere plannen. En hierdoor kon ik op een gegeven moment niet meer denken in jaren of zelfs maanden. Alles verschoof noodgedwongen naar het hier en het nu. En toen kwam er een moment dat ik mezelf andere vragen ging stellen: wat heb ik de komende twee of drie weken nodig? Wat voelt op dit moment goed? Wat moet ik tijdelijk parkeren en wat mag ik nu even helemaal loslaten? Dat was niet makkelijk. En het betekende niet dat ik mijn oude dromen voorgoed opgaf. Maar wel voor nu. Omdat ik mezelf iets anders gunde. Juist daar, in die eenvoud, ontstond een pad dat wél klopte. Niet omdat het perfect was, maar omdat het leefbaar was. Soms denk ik zelfs: Misschien is mijn bedrijf juist daarom wel zo gegroeid, omdat ik niet meer bezig was met “later”, maar voelde dat ik nú iets te geven had. Dat ik anderen wilde helpen, omdat ik zélf wist hoe het voelt als alles wankelt.   Iets loslaten, iets wensen We hadden het over wat je jezelf deze zomer zou gunnen. En stel je dan ook even voor dat jij, net als bij San Juan iets mocht loslaten. Een oud idee over jezelf. Een oud doel of verlangen. Een gevoel van falen. Of juist het gevoel dat je je moet bewijzen. Of misschien een schuld die je draagt maar niet van jou is. Wat zou er dan ruimte krijgen? En wat zou zachter mogen worden? Je hoeft er niet voor over vuur te springen. Maar misschien kun je wel iets opschrijven. Eén wens. Eén verlangen. Eén kleine richting. Niet groots. Maar iets dat je jezelf gunt.   Oefening – Een klein ritueel voor jezelf Misschien wil je deze week, zo halverwege het jaar, een klein moment nemen, speciaal voor jezelf. Pak een papiertje en schrijf drie dingen op: Meer hiervan  – Wat wil je deze zomer graag meer voelen, doen of ervaren? Iets kleins. Iets wat voedt. Minder hiervan  – Wat put je uit? Wat zou je wat minder mee willen dragen? Wat mag zachter? Laat dit los  – En tenslotte: wat wil je loslaten? Een verwachting, een stemmetje, een schuldgevoel dat je niet verder helpt? Je kunt deze brief aan jezelf opvouwen en ergens bewaren. Of – als het veilig voelt – verbranden (buiten, of in een vuurvast kommetje), als een symbolisch ritueel. Het hoeft niet groots. Maar het mag betekenisvol zijn. Niet omdat het moet, maar omdat rituelen soms helpen om iets af te ronden, iets te bekrachtigen. Want ook al is je gezondheid soms wankel, jouw verlangen naar betekenis, lichtheid of richting mag er zijn. Het hoort erbij, het maakt je een mens. Misschien brengt deze langste dag van het jaar je, net als mij, even tot stilstand. Niet met grote plannen of verplichtingen, maar gewoon… een klein moment van eerlijkheid. Wat heb jij nodig? Wat mag lichter? Ik hoop dat mijn woorden je herinneren aan één ding: je mag steeds opnieuw beginnen. Ook nu. Je mag en kunt elke keer opnieuw kiezen. Ook nu en juist nu. Het hoeft niet groots. Het hoeft niet perfect. Maar als je voelt dat er iets mag verschuiven, dan is dit misschien jouw moment. Het leven vraagt continue om opnieuw afstemmen met dat wat er is en dat wat je wil dat er gaat zijn. En ik gun je dat je niet blijft hangen in het overleven, maar voorzichtig te kiezen voor leven. Voor jezelf. Al lijkt het stapje maar zo klein.. PS : Wil je weten wie ik ben en waarom ik dit schrijf? Kijk eens op mijn website  – daar vertel ik meer over mijn werk en missie.

Twee weken geleden hadden we het over die eindeloze zoektocht die zó herkenbaar is bij langdurige klachten. Je blijft zoeken, hopen, proberen. En vroeg of laat duikt dat ene woord op: acceptatie . Voor veel mensen roept het meteen weerstand op. En eerlijk? Ik snap dat. Want als iemand zonder jouw ervaring zegt dat je je er maar bij neer moet leggen, voelt dat eerder als onbegrip dan als steun. Ik voelde dat zelf ook. Ik wilde ergens diep vanbinnen wel accepteren hoe het was – iedereen zei dat het zou helpen. Maar ik kón het gewoon niet. Dit kon toch niet alles zijn? En soms vond ik het bijna stom van mezelf dat het niet lukte, want er waren toch zoveel ergere dingen in de wereld? Nu, jaren later, begrijp ik dat het proces van accepteren van ziekte of verlies iets anders betekent dan wat we ons voorstellen bij dat woord. Want acceptatie, zoals het vaak in het woordenboek staat – het aanvaarden of goedkeuren van iets  – is niet wat ik bedoel. Acceptatie is namelijk niet: het ermee eens zijn. Sommige dingen in het leven zijn zó ingrijpend – daar kun je je gewoon niet bij neerleggen. En dat hoeft ook niet.   Wat is acceptatie dan wél? Acceptatie betekent voor mij – als het om je gezondheid gaat – hoe je omgaat met wat je overkomt. Het zit tussen twee uitersten in: Verdrinken : helemaal opgaan in wat je overkomt, geen lichtpuntjes meer zien, verdrinken in je verdriet en andere emoties. Verdringen : doorgaan alsof het er niet is, jezelf en je gevoel negeren en vooral niet stilstaan bij wat het met je doet. De welbekende ‘struisvogel’-techniek. Mijn besef na die hele zoektocht was dit: acceptatie zit ergens tussen die twee en het schommelt op en neer en dat dit op en neer schommelt, hoort erbij. En dit staat dus los van of jij vindt dat het “oké” is wat je overkomt. En sinds ik dat besef is de zoektocht een stuk minder ingewikkeld geworden.   Maar hoe ziet dat er dan uit, in het dagelijks leven? En wat betekent dit concreet? Acceptatie gaat volgens mij over erkennen dat iets er is en dat dit veel met je doet, en van daaruit een manier vinden om ermee te leven. Op jouw manier. Het betekent ruimte maken voor verdriet, boosheid of gemis, maar ook blijven zien wat er nog wel is. Een beetje dankbaarheid, een sprankje hoop, een moment van rust. Voor de één betekent acceptatie: vaker huilen of vaker boosheid uiten, of rust nemen in plaats van altijd maar doorgaan. Voor de ander betekent acceptatie juist: kort even het verdriet proberen te parkeren en toch iets leuks te gaan doen. Of in plaats van op alles en iedereen boos worden wat oneerlijk voelt, juist je energie omzetten naar een ontspannende activiteit. Wat het accepteren voor jou ook is, het mooie en helpende is: Je kunt het altijd vertalen naar kleine, concrete stappen in de jouw juiste richting. En deze stappen zijn dus ook voor iedereen anders. Acceptatie is geen eindpunt. Het beweegt mee met het leven, met hoe je je voelt. Het is ook geen doel wat je moet behalen, of een knop die je om kan zetten. Er zit geen begin of einde aan acceptatie. Het is als een golf in de zee. Soms zijn de golven krachtig en overspoelend, soms is het even stil. Soms lukt het je goed om te blijven drijven, soms voelt het alsof je kopje onder gaat. En dat alles hoort erbij. Het is zoals het is. De zee stopt nooit met golven produceren, maar soms zijn ze zachter, rustiger, lichter. Je moet het maar accepteren Als iemand dat tegen je zegt, mag je gerust antwoorden: “Het gaat daar niet om.” Je hoeft niets goed te vinden. Je mag rouwen, worstelen, zoeken. En ondertussen toch langzaam ontdekken hoe jij verder kunt – mét alles wat er is, én alles wat er nog kan zijn.   Tot slot wil ik je iets meegeven. Voor iedereen die stoeit met rouw, verlies, of nog zoekende is naar hoe je moet omgaan met wat je overkomt: Stel jezelf eens de vraag: "Wat zou acceptatie voor mij kunnen betekenen?" En stel dat je jouw situatie een béétje meer zou accepteren – al is het maar een superklein beetje. Wat zou er dan veranderen? Wat zou je anders doen? Acceptatie is geen eindpunt. Acceptatie is geen knop je die kunt omzetten. Het is een begin. Een begin van ruimte maken. Van terugkeren naar je gevoel. Van mildheid – voor je situatie, en voor jezelf.   ps. Acceptatie gaat vaak samen met rouw. Wil je wat opdrachten ontvangen om zelf aan de slag te gaan met rouw? Stuur een berichtje naar chronischgelukkig@gmail.com en ontvang nu gratis de opdrachten. Deze opdrachten komen uit mijn online cursus Chronisch Gelukkig , waarin we samen, stap voor stap, werken aan omgaan met acceptatie, rouw, balans vinden en de zoektocht naar je nieuwe (weer gelukkige) zelf. Je hoeft het niet alleen te doen – in de cursus doen we het samen. En geloof me: dat maakt écht verschil. Maar natuurlijk mag je hier ook gewoon zelf mee aan de slag, op jouw manier, in jouw tempo. Het is jóuw pad. pps. Sinds kort is Chronisch Gelukkig ook op Facebook en Instagram te vinden. Super leuk als je me volgt! https://www.instagram.com/chronisch.gelukkig/ https://www.facebook.com/profile.php?id=61575680579507

Bij mij gebeurde het in één klap. Al besefte ik het toen nog niet. Van de ene op de andere dag was alles anders. Mijn lijf deed niet meer wat het altijd deed, en wat ooit vanzelfsprekend was – zoals lezen of koken – werd ineens ontzettend ingewikkeld. Pas later begon het echte besef. En daarmee de zoektocht. Niet alleen naar medische antwoorden, maar naar een manier van leven met een lichaam dat lange tijd totaal niet meewerkte. Deze week werd ik opnieuw herinnerd aan die zoektocht. Ik voerde eerlijke gesprekken met mensen die al jaren worstelen met hun gezondheid. Ik werkte verder aan een onderzoek dat ik heb opgezet over de zorgbehoeften van mensen met langdurige klachten en hoe we die zorg kunnen, of eigenlijk   moeten  verbeteren. En ik woonde een indrukwekkende promotie bijeenkomst bij van de Universiteit van Amsterdam, over de complexiteit van long covid. Wat mij raakte, was dat ik in al die gesprekken en verhalen iets terugzag wat ik zelf ook zo goed kende: die eindeloze zoektocht. Naar antwoorden. Naar dé oplossing. Naar erkenning. Naar rust en naar me weer ‘mezelf voelen’.   De eindeloze zoektocht Toen ik net ziek werd, wilde ik alles proberen om te herstellen.Ik stond overal voor open, verzamelde informatie, vroeg om hulp. Je had me van alles kunnen wijsmaken – zo graag wilde ik beter worden. Maar duidelijke antwoorden kreeg ik nauwelijks. Hooguit een opmerking over ‘balans’ of een compliment over hoe goed ik ermee omging. Wat deze week voor mij heel duidelijk werd in de ontmoetingen die ik had, is dat die zoektocht niet alleen bij mij speelde. Ook aan de andere kant, bij artsen en onderzoekers, is er een zoektocht gaande. Dat werd me deze week helder: iedereen zoekt naar antwoorden. Steeds weer dezelfde vragen klinken: Hoe lossen we dit op? Wat helpt écht?  En dat besef bracht toch iets bijzonders: verbinding. Ondanks het soms niet zo voelt: we zitten allemaal in diezelfde zoektocht. Juist daarom is het zo belangrijk dat we met elkaar in gesprek blijven. Want chronisch ziek zijn zet je leven volledig op z’n kop. Niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal, sociaal en emotioneel.   De zoektocht naar jezelf Ziek worden betekent opnieuw leren omgaan met jezelf en je lichaam.Het vraagt om een nieuwe manier van leven, van kijken, van voelen. Van onbegrip naar begrip. Van frustratie naar hoop. Van angst en verdriet naar vertrouwen en dankbaarheid. Van het gevecht met wisselende klachten waar geen touw aan vast te knopen is, naar de motivatie weer vinden om door te gaan. Wat mij steeds weer opvalt en bij mezelf herken is de wens van mensen om actief en verbonden te blijven en mee te mogen blijven doen aan het leven, ondanks hun beperkingen. En ik zie ook de zoektocht naar hulp die écht bij je past – waar je niet steeds opnieuw je verhaal hoeft te doen, waar je wordt begrepen, en waar je energie niet opraakt nog vóór de afspraak begint door reistijd, protocollen of lange wachtlijsten.   De zoektocht naar een nieuwe manier van leven Ziek worden vraagt niet alleen om een aanpassing. Het vraagt om een herziening van alles. Het is niet alleen een zoektocht naar jezelf, naar de nieuwe versie van jezelf, maar naar een heel nieuwe manier van leven. En dat roept soms twijfel op. Dat je niet weet of je het goed doet, of het sneller moet, of je sterker moet zijn, juist rustiger aan moet doen, of toch maar moet doorzetten. Wat ik je wil zeggen is dat als je af en toe twijfelt aan jezelf: Dit is normaal. Soms is het zelfs helpend – het laat zien dat je stilstaat, dat je voelt. Maar een ding is super belangrijk: Jij hoeft jezelf niet te bewijzen. Jij weet wat er in jouw lijf gebeurt. Je bent niet moeilijk – de situatie is moeilijk. En die erkenning maakt een wereld van verschil. De wereld vraagt vaak om tempo. Maar jij bepaalt het ritme. Vertragen is geen zwakte. Twijfel betekent niet dat je iets fout doet. Je mag je eigen pad kiezen. Ook als anderen het niet begrijpen – zij leven immers niet in jouw lichaam.   De zoektocht naar JOUW pad En dus mag jij je pad kiezen. Op jouw manier. In jouw tempo. Zodat JIJ stukje bij beetje opnieuw kunt ontdekken wie JIJ bent en wat JIJ nodig hebt.   En weet je? Het is niet erg om soms te verdwalen. Juist daar – in het niet-weten – ontstaan vaak de mooiste inzichten. Verdwalen is geen mislukking. Het hoort bij de weg vinden. Soms moet je eerst even verdwalen om te ontdekken waar je écht naartoe wilt. En als de bordjes niet duidelijk staan aangegeven, en je tóch die moeilijke wandeling moet maken… dan zegt dat niets over jouw kracht, maar alles over hoe ingewikkeld het pad soms is.

Ik kijk naar de kinderen die in het park spelen. Ze rennen achter een meneer aan die enorme bellen blaast. Ik verwonder me over hun plezier, het eindeloze op-en-neer rennen achter de bellen aan, hun luid gelach en soepele bewegingen. Wat een onbezonnen leven leiden deze kinderen, hier en nu, op dit moment. En wat is het prachtig om hier even bewust bij stil te staan. Internationale Dag van het Kind De Internationale Dag van het Kind op 1 juni wordt wereldwijd gevierd. In Nederland is de Wereld Kinderdag van de VN op 20 november bekender, maar 1 juni heeft een lange traditie, vooral in Oost-Europa en Azië.Deze dag is bedoeld om aandacht te vragen voor de rechten van het kind zoals die zijn vastgelegd in het VN-kinderrechtenverdrag: de bescherming, ontwikkeling en het welzijn van kinderen en het belang van liefde, zorg, spel en onderwijs in het leven.Met alles wat er op dit moment speelt, van de diverse oorlogen tot de politieke spelletjes rondom het uitzetten van gezinnen, het gevaar van de online polarisatie en de problemen binnen gezinnen waar we deze weken veel over lezen, is het niet gek om eens stil te staan bij de rechten van het kind. Toch wil ik dat op een andere manier doen dan het dagelijkse nieuws dat doet, niet door opnieuw te kijken naar het leed dat overal ter wereld besproken wordt.Speciaal voor deze dag schreef ik een column over een stem die we vaak over het hoofd zien: die van je innerlijke kind. Ons innerlijke kind We denken bij ‘kinderen’ vaak aan de kleintjes om ons heen. Maar we vergeten soms dat we zélf ook ooit kind waren. Het innerlijke kind klinkt misschien zweverig, maar in de praktijk is het heel concreet. Het is het deel van ons dat verlangt naar spel, troost, verwondering en eenvoud. Vroeger wisten we precies wat we leuk vonden. Een hut bouwen. Een ijsje eten in de zon. Tekenen zonder oordeel. Maar ergens onderweg zijn we die stem kwijtgeraakt. Vaak gebeurt dit kwijtraken van die stem omdat het leven op een gegeven moment van ons vroeg om volwassen te zijn. We gaan naar school, krijgen de structuur van de dag opgelegd en moeten taakjes afmaken en succesvol afronden om verder te mogen gaan. Eerst werken, dan pauze. We leren om door te gaan, te dragen en om vol te houden. Zo zorgen we ervoor dat we in de maatschappij kunnen functioneren. De kracht van spel(en) Spelen is echter niet alleen voor kinderen. Het is een menselijke behoefte. Een manier om op adem te komen, jezelf te uiten en even vrij te zijn van 'moeten'. Juist dát maakt het zo krachtig. Je `innerlijke kind horen` betekent vooral dat je aandacht geeft aan wat jij écht nodig hebt, los van wat er van je verwacht wordt. In het dagelijks leven merk je de noodzaak voor aandacht naar het innerlijke kind bijvoorbeeld als je gespannen bent, moeite hebt om te ontspannen, bezig bent met hoe je de dag kan volhouden of als je telkens weer hetzelfde negatieve patroon herhaalt. Dat is het moment waarop je innerlijke kind eigenlijk om hulp vraagt: om meer zorg, plezier of simpelweg even niks hoeven. En soms heeft het innerlijk kind ook gewoon even troost nodig, het wil gezien en getroost worden in zijn strijd. Waar jouw innerlijke kind behoefte aan heeft, verschilt per moment en per persoon. Het gaat vaak om kleine, simpele dingen die je blij maken zonder dat ze een doel hoeven te dienen. Denk aan een liedje zingen onder de douche, even dansen in de woonkamer, tekenen, zomaar zonder plan naar buiten gaan, of jezelf iets lekkers gunnen. Door bewust tijd vrij te maken voor zulke momenten geef je jouw innerlijke kind ruimte om te ademen en zichzelf te laten zien. Deze aandacht helpt je om meer in balans te komen, milder te zijn voor jezelf en meer vreugde te ervaren, juist ook in moeilijke tijden. Het is een uitnodiging om even los te komen van de ‘moetjes’ en het leven simpelweg te voelen, te beleven en te genieten. Spelen doet namelijk iets met je hersenen: het activeert belonings- en creativiteitsgebieden, verlaagt je stresshormonen en verhoogt je veerkracht. Het hoeft niet groots of uitbundig te zijn. Iets tekenen, een spelletje doen, zingen, met je handen in de aarde wroeten - het telt allemaal. En dit besef is eigenlijk altijd belangrijk, voor iedereen. Maar het wordt nog belangrijker als je leeft met chronische klachten, pijn of vermoeidheid. Onderzoek laat namelijk zien dat het herstellen van een gevoel van speelsheid en autonomie bij mensen met een chronische ziekte een positief effect heeft op hun emotioneel welzijn en kwaliteit van leven (Bron: Journal of Health Psychology, 2021). Hoe doe je dit dan? Waar het écht om gaat, is dit: je hoeft niet altijd groot te dromen of constant te groeien en te verbeteren. Soms is geluk gewoon iets doen wat nergens toe dient, behalve dat het je blij maakt. Je innerlijke kind is eigenlijk heel eenvoudig - het is niet veeleisend. Het wil af en toe gewoon gehoord worden, en soms even haar eigen gang gaan zonder ‘verstandig’ te hoeven zijn. Dus vandaag, als je kunt, vraag jezelf eens: Wat zou het kind in mij nu willen? En luister echt - al is het maar voor een paar minuten. Soms is dát al genoeg. Mijn oproep: ga weer spelen. Gun jezelf het leven zonder moeten, het leven in het nu. Zeker nu de dagen langer worden en het weer beter wordt, is er zoveel mogelijk om ruimte te geven aan die behoefte aan spelen, aan het loskomen uit de sneltrein van ‘moeten’. Geef jezelf vandaag die paar minuten aandacht voor je innerlijke kind. Het is een klein geschenk, maar met een groot effect. Evelien Sinds kort is Chronisch Gelukkig ook te vinden op  Facebook  en  Instagram  – volg de pagina’s voor nieuwe inzichten, tips en herkenning.

“Zorg dat je in balans komt.” Het is een advies dat veel mensen met langdurige gezondheidsklachten regelmatig krijgen. Goed bedoeld, vaak terecht — maar uit ervaring weet ik: dat advies voelt vaak ook behoorlijk onbereikbaar. Want als je last hebt van langdurige klachten is het vaak onduidelijkheid hoe je lichaam zich ‘vandaag weer gaat ‘gedragen’’. Balans is iets wat mooi klinkt, maar ook iets dat zo onvoorspelbaar en willekeurig is voor mensen die last hebben langdurige gezondheidsklachten. Hoe leg je in woorden uit wat je lichaam uitschreeuwt? Je kunt overprikkeld worden zonder drukke menigte, zonder harde lichten of geluiden. Je kunt stil op de bank zitten en alsnog voelen hoe je hele systeem schreeuwt: te veel. Veel mensen herkennen het vast wel: Dat moment waarop zelfs je ademhaling of hartslag teveel geluid maken om echt tot rust te komen. Het moment dat zelfs liggen in een donkere ruimte eigenlijk te veel is. Het gevoel dat je overreden werd door vrachtwagens, naalden die prikken in elk lichaamsdeel, een storm waait in je hoofd dat tegelijkertijd vol gepropt zit met dikke watten, en ondertussen voelt het alsof je aan het verdrinken bent in een grote draaiende massa die je adem ontneemt en je een enorm gevoel van zwaarte geeft. En dát terwijl je zo rustig aan gedaan hebt. Vaak kunnen we niet uitleggen hoe we ons voelen, en als we het al woorden kunnen geven is het ervaren ervan toch nét even iets anders dan dat wat binnenkomt als iemand je al echt probeert te begrijpen.   Zo vaak dat goed bedoelde advies over balans .. Voor mensen die leven met een chronische ziekte of langdurige klachten is balans geen kwestie van een paar rustmomenten inplannen of een nachtje goed slapen. Het gaat veel verder van dat. Een lichaam dat al lange tijd ziek is, voelt vaak niet meer vertrouwd of voorspelbaar. Klachten zijn voortdurend aanwezig, en dat maakt het verleidelijk om vooral vanuit je hoofd te leven — rationeel, oplossingsgericht, en los van je lijf. En dat is begrijpelijk. We zijn als mens geneigd om weg te gaan van wat onprettig of onveilig voelt, het is menselijk, ons natuurlijk instinct, al vanaf de mens bestaat. In mijn werk als psycholoog én vanuit mijn eigen ervaring weet ik hoe complex het proces van balans vinden is. Balans vraagt veel méér dan wilskracht of discipline. Het vraagt veel meer dan ‘even rust nemen’. Het vraagt om een andere manier van omgaan met je lichaam — juist als dat lichaam niet meer vanzelfsprekend voelt. De zoektocht naar balans is een hele ingewikkelde, waar (helaas) niet meteen een kant en klare oplossing voor is. Toch ik wil graag mijn twee belangrijkste inzichten met je delen. Omdat ik je gun dat je verlichting gaat vinden op de moeilijke momenten. Twee inzichten wil ik met je delen, die mijzelf veel rust hebben gebracht — en die ik ook keer op keer zie werken bij mijn cliënten.   Jezelf op 1 zetten Balans begint met een keuze: jij mag op 1. Je lichaam, je grenzen, je gezondheid — ook als dat betekent dat je 'nee' moet zeggen of dingen moet laten die je eigenlijk wílt kunnen. Dat is niet makkelijk. We hebben vaak honderd redenen om toch door te gaan. Maar echte balans vraagt dat je luistert, juist als het niet uitkomt. Het vraagt dat je jezelf gunt om te stoppen, of om juist wél te bewegen — afhankelijk van wat je nodig hebt. Dat klinkt groots. Maar het kan eigenlijk heel klein. Elke keer dat jij kiest voor het luisteren naar je lichaam en daarnaar handelen — kies je voor jezelf én kies je voor het opnieuw verbinden met je lichaam. Jij moet beslissen dat je wil gaan kiezen voor jezelf en dat je wil gaan luisteren naar je lichaam. Niet omdat je zwak bent, maar omdat je lichaam helder communiceert: zo niet verder. Jij mag op 1. Niet later, maar nu. En ja, dat vraagt oefening. En soms moedige keuzes.   Weer leren voelen Jezelf op 1 zetten vraagt iets moeilijks: opnieuw leren voelen. Niet alleen plannen maken met je hoofd, maar écht in contact komen met je lichaam. Balans bereik je niet met je hoofd alleen. Je kunt de mooiste schema’s maken waarin je rust en activiteit afwisselt, van de fysiotherapeut of van jezelf — geloof me, ik heb ze ook gemaakt. Verstandig, uiterst gedisciplineerd ging ik hiermee aan de slag. Maar zonder contact met je lijf blijven het regels op papier. Wat miste? Voelen, in contact staan met je lichaam en wat het nodig heeft. En dit voelen.. dat is heel moeilijk als je veel pijn hebt, constant moe of overprikkeld bent. Toch is het wél mogelijk. Er zijn allerlei oefeningen die je kunnen helpen — maar de kern is altijd hetzelfde: het vraagt tijd, oefening en zachtheid. Het vraagt om mildheid naar jezelf en hernieuwde nieuwsgierigheid naar je lichaam. Neem ruimte om bij je lichaam te zijn. Voel af en toe bewust je ademhaling, check even bij jezelf in. En stel jezelf die ene vraag: Wat heb ik nu nodig? Wat zou me op dit moment een beetje rust geven?   En de belangrijkste les die ik zelf heb geleerd? Balans is geen einddoel, het is geen eindpunt. Het is een dagelijkse beoefening. Het is (helaas) niet iets wat je kunt bereiken door alles ‘goed’ te doen, het is niet iets dat je kunt afvinken en daarna weer verder kan gaan. Het is iets waarmee je elke dag weer opnieuw moet afstemmen. En dat afstemmen kun je alleen doen door elke dag opnieuw te voelen en opnieuw te beslissen dat jij jezelf prioriteit geeft. Het gaat niet om perfectie. Perfectie zit in je hoofd. Oefening zit in je lichaam. En precies dáár, in dat oefenen, ligt de weg naar meer rust, vertrouwen en verbinding met jezelf. Deze week sprak ik iemand die ogenschijnlijk sterk in het leven stond. Hij deelde een prachtig gedicht met me, waarin stond: “Het vergt soms meer moed om iets níét te doen, dan om het wél te doen.” En dat raakte me. Want soms begint echte kracht… met stil durven staan. Rust is geen luxe. Het is overleven in een wereld die blijft duwen terwijl jij probeert te blijven staan. Je doet het goed. Ook als je vandaag alleen maar ademt. Evelien Psycholoog, NIP geregistreerd. Wil je graag meer weten of mij of mijn verhaal of wil je zelf aan de slag met het hervinden van je balans en geluk? Voel je vrij contact met me op te nemen! Sinds kort is Chronisch Gelukkig ook te vinden op  Facebook  en  Instagram  – volg de pagina’s voor nieuwe inzichten, tips en herkenning.

11 mei 2025 Het is maandagmiddag, rond één uur ‘s middags. Normaal hebben we al geluncht, maar dit keer zijn we allebei hard aan het werk. Ineens besef ik dat ik mijn mail niet kan versturen. Vreemd. Mijn wifi-verbinding is ook weg. Gebeurt op zich wel vaker: even geen stroom. Ik pak mijn telefoon om een hotspot te maken, zodat de mail toch verzonden kan worden. Ook geen verbinding. Als je het nieuws een beetje hebt gevolgd, dan weet je misschien waarover dit artikel gaat: de grote stroomstoring in Spanje. De middag begint met lichte onrust, misschien zelfs irritatie. We zitten voor een wat langere periode in Spanje nu en de stroom valt hier wel eens vaker uit, maar dit keer duurt het écht lang. Normaal kunnen we tenminste nog via onze telefoon online contact maken met de buitenwereld. Na een poos ongemakkelijk heen en weer schuifelen in huis besluiten we maar naar het park te wandelen. Wát is het druk? En wat is iedereen toch ontspannen? Ik weet niet goed wat ik met de situatie aan moet. Een vrouw op straat spreekt me aan: ‘in heel Europa is de stroom uitgevallen’. Mijn hoofd begint te malen. Ik heb nog wat cash, we moeten snel wat eten regelen want wie weet hoe lang dit duurt. Mijn lichaam en brein staan aan: klaar voor actie! Bij de lokale groenteboer kopen we met ons kleingeld wat linzen, komkommer en tomaat, vanavond eten we een gezonde salade! We lopen over straat en ik merk dat er wat aan het veranderen is in mijn lichaam. Mijn onrust wordt minder. Ik kijk wat meer om me heen. Langzaam begint mijn denken een ander patroon aan te nemen. We praten over hoe blij we zijn dat we niet in een lift stonden, of met de metro aan het reizen waren op dat moment. We vragen ons af hoe het nu eigenlijk in ziekenhuizen gaat en bijvoorbeeld in verzorgingstehuizen. Wat zijn we blij dat we ook sleutels hebben om onze deur open te maken, en niet alleen van die plastic kaartjes die je moet scannen, want die werken op elektriciteit en dan kun je er niet meer in waarschijnlijk. De kracht van dankbaarheid Dankbaarheid klinkt vaak als een cliché; een lijstje maken voor het slapengaan, zeggen dat je blij bent met wat je hebt en stilstaan bij de mooie dingen van het leven. Maar dankbaarheid is méér dan dat. Onderzoek na onderzoek laat zien dat dankbaarheid niet alleen je stemming verbetert, maar ook je gezondheid, relaties, veerkracht en algehele gevoel van geluk. Wie regelmatig stilstaat bij dankbaarheid, voelt zich gelukkiger en ervaart meer verbinding met zichzelf en het leven. Fascinerend eigenlijk dat iets zó eenvoudigs zoveel effect heeft. Het ‘beoefenen van dankbaarheid’, zoals psychologen in onderzoek dat vaak mooi benoemen, verandert letterlijk je breinstructuur. Het helpt je focussen op wat  wel  werkt, op wat er  al  is, in plaats van alles wat er (even) niet is. Van frustratie naar verwondering Het leven biedt ons elke dag grote en kleine frustraties: Een vertraagde bus, een afzegging, de computer (of een collega, haha) die niet doet wat hij moet doen, geen stroom. Het zijn geen rampen, maar wel momenten die iets met je doen. Momenten die je even tot stilstand laten komen, momenten die ervoor zorgen dat je geduld op de proef gesteld wordt. Deze stroomstoring bracht mij een mooi inzicht. Wat als juist deze momenten ook iets goeds kunnen brengen? Niet door te ontkennen dat het vervelend is wat er nu gebeurt, maar door jezelf ook af te vragen:  Wat zie ik nu wat ik anders niet zou zien? Wat kan ik nu voelen, doen of ervaren dat ik anders zou missen? Wat maakt dat ik me normaal niet zo voel? Misschien is het vaak wel door de complexiteit en de snelheid van het dagelijks leven dat we vergeten hoe bijzonder het is dat alles meestal  wel  werkt. En daar sta je vaak toch pas bij stil als je beseft hoe het is als iets niet werkt. Een beetje zoals het spreekwoord ook zegt: je weet pas wat je hebt, als je het kwijt bent. Een uitnodiging tot verwondering Dus wat als we deze momenten niet alleen als last zien, maar ook als ingang? Een kans om even stil te staan. Om te voelen wat er wél is. De volgende keer dat iets niet loopt zoals je wilt – een storing, een gemiste afspraak, een irritatie – denk dan even terug aan dit verhaal. Niet om jezelf te dwingen positief te zijn, maar om ruimte te maken voor beide: frustratie én dankbaarheid. Want het mag naast elkaar bestaan. En wie weet… opent dat kleine moment van verwondering iets groters in jou. Evelien Sinds kort is Chronisch Gelukkig ook te vinden op  Facebook  en  Instagram  – volg de pagina’s voor nieuwe inzichten, tips en herkenning. Lees hier de vorige column van Evelien

vrijdag 25 april 2025 “Leef je je leven, of besta je alleen maar?” Het is een vraag die blijft hangen. Eén die pas echt binnenkomt als het leven je stilzet. Het is een vraag die me al jaren bezig houdt en die een grote rol in mijn leven heeft gespeeld. Niet alleen omdat ik zelf met gezondheidsklachten te maken kreeg na een aanrijding met een auto, maar vooral omdat het dagelijks een struikelpunt is van de mensen die ik als psycholoog begeleid. Vaak komen ze bij me op een kruispunt in hun leven – wanneer alles plotseling stil valt. Want dat is wat het leven soms doet: het zet je stil. Door ziekte, verlies, tegenslag. En dan, op die momenten waarop je het niet meer zeker weet, borrelt de vraag op: Hoe wil ik eigenlijk leven? En wat maakt mijn leven nog waardevol? De uitnodiging in stilstand In onze samenleving zijn we gewend om dóór te gaan. Daar schrijf ik regelmatig over. We moeten plannen maken, presteren, vooruitkijken en vooral daarnaast ook nog leuke dingen doen en goed voor onszelf zorgen, zodat we dit allemaal gezond vol blijven houden. Maar zelden staan we écht stil bij wat we belangrijk vinden. We plannen een vakantie met meer zorg dan ons dagelijks bestaan. We spreken vaak over overleven bij ingrijpende gebeurtenissen, maar wat minder zichtbaar is, is de grote groep mensen die dagelijks bestaat – zonder richting, zonder helder kompas. Mensen die ‘hun leven leiden’: ze laten zich leiden door verplichtingen, verwachtingen of routines, maar weten diep vanbinnen niet hoe ze écht willen leven. Ze hebben het contact met hun verlangens verloren, en vaak ook het geloof dat ze kunnen kiezen. Vaak is dit het geval tot het moment waarop het leven ingrijpt en plotseling alles onzeker is. Dan blijkt vaak ineens dat we anders naar dingen gaan kijken. Als het vanzelfsprekende niet meer vanzelfsprekend is en alles niet meer ‘gewoon’ doorgaat, dan wordt je gedwongen om stil te staan. Acceptatie als actief proces Een woord dat vaak valt als het over veerkracht en omgaan met tegenslag gaat, is acceptatie . Een lastig begrip, dat maar al te vaak verkeerd begrepen wordt. Acceptatie is als je het mij vraagt namelijk niet hetzelfde als het ergens mee eens zijn. Ik zeg het zo vaak tegen mijn cliënten: met sommige dingen die je overkomen kun je het gewoon niet eens te zijn – en dat hoeft ook niet. Toch hoor je acceptatie vaak als oplossing in moeilijke situaties. 'Je moet het gewoon accepteren,' wordt dan gezegd. Maar ik wil dit misverstand graag de wereld uit helpen. Want acceptatie betekent niet dat je het ermee eens bent wat er gebeurt. Het gaat veel meer om de manier waarop je je verhoudt tot iets. Je kunt je namelijk op verschillende manieren verhouden tot dat wat je overkomt. Regelmatig bewegen mensen onbewust tussen twee uitersten: of ze verdringen hun pijn, of ze worden erdoor overspoeld ( verdrinken noemen we dat). Maar er is een derde weg. De weg van bewust leven, van ruimte maken voor alles wat er is – inclusief ál je gevoelens, je verdriet en pijn en je eenzaamheid en angst, maar ook inclusief hoop, dankbaarheid, humor en liefde. En daarin ligt volgens mij de kracht van jezelf weer vinden en van acceptatie. Je hebt niet altijd invloed op de situatie, maar wel op hoe je ermee omgaat. Met mijn cliënten ga ik aan de slag met hoe ze zich verhouden tot het continuüm van acceptatie – een proces dat niet zwart-wit is, maar zich ergens tussen verzet en ruimte maken beweegt. Soms in de vorm van het uitwerken van een schema, soms via een gesprek over kleine dagelijkse keuzes. Waardegericht leven en zingeving Daarnaast gaan we op zoek naar wat het leven waarde geeft. Ik zie het dagelijks gebeuren bij de mensen waarmee ik werk: zodra zij ontdekken dat ze, ondanks alles, nog steeds kunnen kiezen – verandert er iets. Zodra ze weer gaan voelen wat hun leven waarde geeft, stroomt de energie weer. De verbinding met zichzelf herstelt. Er komt weer ruimte voor plezier, betekenis en geluk. Niet omdat alles opgelost is, maar omdat ze leren te leven met wat er is. Of ze het nu eens zijn met dat wat er gebeurd is of niet. En jij? Besta je? En ben je iemand die liever doorgaat dan stilstaat? Je hoeft niet te wachten op een crisis om stil te staan bij wat er écht toe doet. Misschien is vandaag wel precies het juiste moment om jezelf die ene vraag te stellen: Leef ik, of besta ik? Daag jezelf eens uit en stel jezelf eens de vraag: wat kan ik vandaag doen om een beetje meer te léven? Want geluk zit niet altijd in grote veranderingen. Soms begint het met een klein stapje. De keuze om vandaag een beetje meer te leven. Wil je verder lezen of oefenen met deze thema’s? Op www.chronischgelukkig.nl  vind je gratis artikelen, oefeningen en een e-book over zelfzorg bij chronische klachten.   Over de auteur: Evelien Gubbels Als psycholoog en ervaringsdeskundige schrijf ik over gezondheid en geluk. Mijn bedrijf, Chronisch Gelukkig, is opgericht vanuit de overtuiging dat iedereen, ongeacht gezondheidstoestand, het recht heeft op een gelukkig leven. Chronisch Gelukkig biedt gespecialiseerde begeleiding om je te ondersteunen bij het vinden van jouw weg naar geluk, ondanks de uitdagingen van het leven met gezondheidsklachten. www.chronischgelukkig.com Hele artikel te vinden op: https://www.tijdschriftpositievepsychologie.nl/nieuws/column-evelien-gubbels-van-overleven-naar-leven én in de nieuwsbrief!

Als je ziek wordt, verandert er meer dan alleen je lijf. Alles verschuift. Je energie, je emoties, je grenzen, je relatie tot anderen, tot jezelf, tot de wereld. Waar je voorheen misschien zonder nadenken door het leven ging, wordt nu elke stap, elke keuze, elke dag een puzzel. Chronisch ziek zijn is niet simpelweg ‘je niet lekker voelen’. Het is een dagelijkse confrontatie met wat je niet meer kunt, met wat anderen wél kunnen, met verwachtingen – van buitenaf en van jezelf – die niet meer matchen met je realiteit. En dan komt vaak, heel subtiel, dat stemmetje. Dat je misschien iets verkeerd doet. Niet goed genoeg voor jezelf zorgt. Te veel doet. Of juist te weinig. Dat je niet ‘positief genoeg’ bent. Niet genoeg je best doet. Maar laat me je dit zeggen: je doet het niet fout. Je wordt gewoon uitgedaagd. Op elk vlak. En die uitdagingen zijn groot. Groter dan veel mensen zich kunnen voorstellen. Want waar gezonde mensen vaak automatisch hun grenzen aanvoelen en ongemerkt bijsturen, of even een ‘nachtje goed slapen’ en zich weer beter voelen, moet jij voortdurend alert zijn. Gezonde mensen hebben wat meer te lijden, maar jouw lichaam geeft zijn signalen hard en duidelijk aan, geen genade. Jij moet keuzes maken waar anderen nooit over nadenken. Jij moet ‘nee’ zeggen waar je eigenlijk ‘ja’ zou willen. Jij moet rouwen, loslaten, opnieuw leren vasthouden – aan het leven, aan jezelf. En dat vraagt zoveel moed. Misschien voel je je soms zwak, maar ik zie vooral kracht. Kracht in het opstaan, kracht in het blijven proberen, kracht in het erkennen dat het moeilijk is. Want ook dat is regie. Ook dat is herstel. Ziek zijn is oneerlijk. Laten we daar niet omheen draaien. Maar ergens, diep vanbinnen, ligt ook iets anders verborgen: je veerkracht. Je vermogen om jezelf opnieuw te vinden. Je nieuwe ik. Misschien een zachtere versie, een krachtigere, of juist een wijzere. Maar altijd: een volwaardige jij. Ik geloof dat die in ieder mens verscholen ligt. Er is een volwaardige jij in het leven wat je nu leidt. Want je kunt nu eenmaal niet kiezen wat er in je leven gebeurd, maar je kunt wel altijd kiezen hoe je omgaat met dat wat je overkomt. En weet je? Je kunt zóveel leren. Over grenzen aangeven. Over balans. Over geluk. Dat is nodig. Maar niet omdat jij het nu niet goed genoeg doet. Het is geen kwestie van beter je best doen. Sommige mensen doen jaren veel te veel hun best. Het gaat niet over goed of fout. Het gaat over jezelf een beter leven gunnen. En daar heb je wél invloed op. Het gaat over jezelf verder ontwikkelen, de beste versie van jezelf maken, in de situatie waarin je nu zit. Omdat je het jezelf gunt om er alles uit te halen. Omdat je het verdient. Je hebt maar één kans in dit leven. En ook al loopt het anders dan gehoopt, dat betekent niet dat het mislukt is. Dus nee, je doet het niet fout. Je doet iets ontzettend moeilijks. En je doet het – ondanks alles – elke dag opnieuw. Op jouw manier. En weet: geluk komt niet als beloning voor perfect gedrag. Geluk begint bij het gunnen van iets goeds aan jezelf. Het begint bij het geloof dat er ergens nog winst te behalen valt. Dáár heb je invloed op. En daar zit jouw kracht. Evelien Ps. Het E-book zelfzorg is nog steeds gratis te ontvangen. Stuur een mailtje naar chronischgelukkig@gmail.com en ik stuur je deze graag toe!   Wist je dat Chronisch Gelukkig nu ook op Instagram en Facebook te vinden is? Ik deel daar inspiratie, tips en herkenning voor iedereen die leeft met chronische klachten. Kom je me volgen? Ik zou het superleuk vinden je daar te ontmoeten! Instagram: https://www.instagram.com/chronisch.gelukkig/ Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=61575680579507

Waarom we vasthouden aan oranje. De diepe psychologie van traditie in een land vol nuchtere mensen. 26 april Als Nederlanders worden we vaak omschreven als nuchter en bescheiden. "Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg," is een veelgehoorde uitspraak. We zijn niet van dat overdreven gedoe. En toch trekken we elk jaar massaal oranje hoeden aan, versieren we onze kinderen met vlaggetjes en struinen we urenlang over de vrijmarkt. De meeste mensen vieren het al sinds hun jeugd, maar de cijfers laten zien dat dat niet zozeer komt door enthousiasme over de monarchie. Uit een peiling van Ipsos (april 2024) blijkt dat slechts 57% van de Nederlanders voorstander is van de monarchie (dit was in 2020 nog 74%). Daarnaast is het vertrouwen en de tevredenheid over de koning gedaald naar 44%, minder dan de helft van de Nederlanders. Toch doen veel Nederlanders mee, zonder altijd te weten waarom. En dat is niet gek. Want Koningsdag gaat allang niet meer over de koning. Het is een collectief feest geworden, en juist daardoor is het misschien wel waardevoller dan ooit. Maar hoe komt het eigenlijk dat we op deze dag zo massaal in oranje verschijnen? Wat maakt die kleur zo bijzonder? Appeltjes van oranje.. Waarom oranje? Oranje is de kleur van Nederland – dat weet bijna de hele wereld. Maar waar komt dat vandaan? De kleur verwijst naar de familie Oranje-Nassau, het koninklijk huis van Nederland. De naam komt van het Franse kasteel Orange, dat in de 12e eeuw in bezit kwam van de familie. Vandaag de dag is oranje uitgegroeid tot een symbool van nationale trots en verbondenheid. Niet alleen bij Koningsdag, maar ook bij grote sportevenementen. De kleur oranje is méér dan traditie – het is een gevoel van ‘wij’. Een gevoel van verbondenheid. Collectieve identiteit: even ‘wij’ in plaats van ‘ik’ Tijdens Koningsdag zijn we even niet alleen maar individuen. Mensen voelen zich onderdeel van ‘de Nederlanders’. De groep die oranje draagt, die meezingt, die spullen verkoopt op een kleedje. Psychologisch gezien versterkt dit onze sociale identiteit: het gevoel dat we ergens bij horen. In een tijd van individualisering en polarisatie is dat krachtig. Want zelfs als mensen op Facebook lijnrecht tegenover elkaar staan, lopen ze op Koningsdag toch zij aan zij door dezelfde straat. Voor één dag vervagen de verschillen en staan we samen, met elkaar, bij elkaar met een doel: er een fijne dag van maken.   Wat tradities écht zijn In een tijd waarin religie afneemt, traditionele verbanden losser worden en we steeds individualistischer worden en verder van elkaar af komen te staan, blijft één menselijk verlangen overeind: het verlangen naar betekenisvolle verbinding. Psychologen noemen dit het belang van rituelen zonder religie. Rituelen die we niet doen uit geloof, maar uit gevoel. Omdat ze ons even losmaken van het alledaagse. Omdat ze ons herinneren aan iets dat groter is dan onszelf. Koningsdag is daar een fantastisch voorbeeld van. Er is geen officieel programma dat gevolgd moet worden. Je mag doen wat je wil, maar toch staat iedereen er even bij stil. Zodra de datum nadert, verschijnt het oranje in de etalages, worden de oranje gebakjes verkocht, dansfeesten en concerten worden geregeld, mensen maken mensen plannen met familie en vrienden, kinderen duiken de zolder op om hun oude speelgoed te verzamelen en maken zich klaar voor de vrijmarkt. We gaan samen iets doen – of dat nou een dansfeest, een vrijmarkt of een dagje in de tuin is met vrienden of bekenden, het maakt niet uit wat het is, maar we doen iets samen. Tradities zijn geen verouderde gewoontes, het is niet iets wat we altijd zo hebben gedaan en daarom maar blijven doen. Tradities weerspiegelen menselijke behoeften. Ze geven plezier aan onze dag, structuur aan ons jaar en betekenis aan ons leven.  In de psychologie worden tradities gezien als ‘sociale lijm’: ze verbinden ons met elkaar én met iets dat groter is dan onszelf. Juist in een tijd van snelle verandering wordt dat steeds waardevoller.   Koningsdag als cultureel ritueel Koningsdag is dus een prachtig voorbeeld van zo’n modern ritueel. Je hoeft niet te weten hoe oud Willem-Alexander is om plezier te hebben. Het is niet de koning die we vieren, maar het collectieve gevoel: de kleur oranje, de rommelmarkt, het biertje, de muziek. Het is een dag waarop de samenleving even geen hokjes kent. Juist in een wereld waarin alles mogelijk lijkt, maar we soms een gevoel van leegte ervaren, geven tradities zoals Koningsdag ons de kans om weer een gevoel van verbondenheid te ervaren. Dat we gewoon even willen meedoen aan iets dat groter dan onszelf is, is een normaal menselijke behoefte. Het is een herinnering aan het feit dat we sociale wezens zijn.   Dus… waarom vieren we het? Omdat we mensen zijn. En mensen houden van betekenis geven aan het leven, ritme, verbondenheid, en gedeelde ervaringen. We hebben geen koning nodig om Koningsdag waardevol te vinden. Sterker nog: het feest is misschien juist zo sterk geworden doordat we het zijn gaan vullen met wat wij belangrijk vinden – niet wat ons wordt opgelegd. We mogen even ontsnappen aan de dagelijkse sleur, en we mogen zelf kiezen hoe we dat willen doen. En we zijn samen, met ons allen, met elkaar en dat voelt fijn. En dat maakt Koningsdag een spiegel van onze tijd: losser in vorm, maar niet minder diep in gevoel. Misschien vieren we op 27 april niet zozeer de koning. Misschien vieren we vooral dat we, ondanks alles, nog steeds met z’n allen op straat staan. Misschien vieren we niet de koning, maar de kracht van samen zijn.

Waarom we vasthouden aan oranje, de diepe psychologie van traditie in een land vol nuchtere mensen. Als Nederlanders worden we vaak omschreven als nuchter en bescheiden. „Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg”, is een veelgehoorde uitspraak. We zijn niet van dat overdreven gedoe. En toch zetten we elk jaar massaal oranje hoeden op, versieren we onze kinderen met vlaggetjes en struinen we urenlang over de vrijmarkt. De meeste mensen vieren het al sinds hun jeugd, maar de cijfers laten zien dat dat niet zozeer komt door enthousiasme over de monarchie. Uit een peiling van Ipsos (april 2024) blijkt dat slechts 57 procent van de Nederlanders voorstander is van de monarchie (dit was in 2020 nog 74 procent). Daarnaast is het vertrouwen en de tevredenheid over de koning gedaald naar 44 procent, minder dan de helft van de Nederlanders. Toch doen veel Nederlanders mee, zonder altijd te weten waarom. En dat is niet gek. Want Koningsdag gaat allang niet meer over de koning. Het is een collectief feest geworden en juist daardoor is het misschien wel waardevoller dan ooit. Maar hoe komt het eigenlijk dat we op deze dag zo massaal in oranje verschijnen? Wat maakt die kleur zo bijzonder? Appeltjes van oranje Waarom oranje? Oranje is de kleur van Nederland – dat weet bijna de hele wereld. Maar waar komt dat vandaan? De kleur verwijst naar de familie Oranje-Nassau, het koninklijk huis van Nederland. De naam komt van het Franse kasteel Orange, dat in de 12e eeuw in bezit kwam van de familie. Vandaag de dag is oranje uitgegroeid tot een symbool van nationale trots en verbondenheid. Niet alleen bij Koningsdag, maar ook bij grote sportevenementen. De kleur oranje is méér dan traditie – het is een gevoel van ‘wij’. Een gevoel van verbondenheid. Tijdens Koningsdag zijn we even niet alleen maar individuen. Mensen voelen zich onderdeel van ‘de Nederlanders’. De groep die oranje draagt, die meezingt, die spullen verkoopt op een kleedje. Psychologisch gezien versterkt dit onze sociale identiteit: het gevoel dat we ergens bij horen. In een tijd van individualisering en polarisatie is dat krachtig. Want zelfs als mensen op Facebook lijnrecht tegenover elkaar staan, lopen ze op Koningsdag toch zij aan zij door dezelfde straat. Voor één dag vervagen de verschillen en staan we samen, met elkaar, bij elkaar met een doel: er een fijne dag van maken. Wat tradities écht zijn In een tijd waarin religie afneemt, traditionele verbanden losser worden, we steeds individualistischer worden en verder van elkaar af komen te staan, blijft één menselijk verlangen overeind: het verlangen naar betekenisvolle verbinding. Psychologen noemen dit het belang van rituelen zonder religie. Rituelen die we niet doen uit geloof, maar uit gevoel. Omdat ze ons even losmaken van het alledaagse. Omdat ze ons herinneren aan iets dat groter is dan onszelf. Koningsdag is daar een fantastisch voorbeeld van. Er is geen officieel programma dat gevolgd moet worden. Je mag doen wat je wil, maar toch staat iedereen er even bij stil. Zodra de datum nadert, verschijnt het oranje in de etalages, worden de oranje gebakjes verkocht, dansfeesten en concerten worden geregeld, mensen maken mensen plannen met familie en vrienden, kinderen duiken de zolder op om hun oude speelgoed te verzamelen en maken zich klaar voor de vrijmarkt. We gaan samen iets doen – of dat nou een dansfeest, een vrijmarkt of een dagje in de tuin is met vrienden of bekenden. Het maakt niet uit wat het is, maar we doen iets samen. Tradities zijn geen verouderde gewoontes, het is niet iets wat we altijd zo hebben gedaan en daarom maar blijven doen. Tradities weerspiegelen menselijke behoeften. Ze geven plezier aan onze dag, structuur aan ons jaar en betekenis aan ons leven.  In de psychologie worden tradities gezien als ‘sociale lijm’: ze verbinden ons met elkaar én met iets dat groter is dan onszelf. Juist in een tijd van snelle verandering wordt dat steeds waardevoller. Koningsdag als cultureel ritueel Koningsdag is dus een prachtig voorbeeld van zo’n modern ritueel. Je hoeft niet te weten hoe oud Willem-Alexander is om plezier te hebben. Het is niet de koning die we vieren, maar het collectieve gevoel: de kleur oranje, de rommelmarkt, het biertje, de muziek. Het is een dag waarop de samenleving even geen hokjes kent. Juist in een wereld waarin alles mogelijk lijkt, maar we soms een gevoel van leegte ervaren, geven tradities zoals Koningsdag ons de kans om weer een gevoel van verbondenheid te ervaren. Dat we gewoon even willen meedoen aan iets dat groter dan onszelf is, is een normaal menselijke behoefte. Het is een herinnering aan het feit dat we sociale wezens zijn. Dus… waarom vieren we het? Omdat we mensen zijn. En mensen houden van betekenis geven aan het leven, ritme, verbondenheid, en gedeelde ervaringen. We hebben geen koning nodig om Koningsdag waardevol te vinden. Sterker nog: het feest is misschien juist zo sterk geworden doordat we het zijn gaan vullen met wat wij belangrijk vinden – niet wat ons wordt opgelegd. We mogen even ontsnappen aan de dagelijkse sleur, en we mogen zelf kiezen hoe we dat willen doen. En we zijn samen, met ons allen, met elkaar en dat voelt fijn. En dat maakt Koningsdag een spiegel van onze tijd: losser in vorm, maar niet minder diep in gevoel. Misschien vieren we op 27 april (en deze keer 26 april) niet zozeer de koning. Misschien vieren we vooral dat we, ondanks alles, nog steeds met z’n allen op straat staan. Misschien vieren we niet de koning, maar de kracht van samen zijn.

[Column] Evelien Gubbels: 'Zoektocht naar Chronisch Geluk' (10) Waarom zelfzorg niet thuis hoort op je to-do lijst Van onze redactie 16 maart 2025 Zelfzorg. Een woord dat de laatste jaren overal opduikt. We associëren het met spa-dagen, gezonde smoothies en digitale detoxes. Maar is dat waar zelfzorg echt om draait? Vaak zien we zelfzorg als een lijstje van taken die we moeten afvinken om het dagelijkse leven vol te houden—om morgen weer productief op ons werk te verschijnen. We rennen van afspraak naar afspraak, onze to-do-lijsten houden we netjes bij, maar worden langer in plaats van korter en de dagen vliegen voorbij zonder dat we echt even stil hebben gestaan. Het moderne leven is een aaneenschakeling van prikkels: we zijn altijd bereikbaar, altijd ‘aan’. De continue stroom van informatie, sociale verwachtingen en prestatiedruk duwt ons in een ritme waarin we vergeten te pauzeren. Het moderne leven is vaak een wirwar van verplichtingen. Dit komt door een combinatie van maatschappelijke, technologische en persoonlijke factoren. Door bijvoorbeeld onze smartphones zijn we constant bereikbaar voor telefoontjes of berichtjes, waardoor onze hersenen gewend raken aan een constante stroom van prikkels (en dus ook meer ‘aan’ blijven staan). We worden overspoeld met informatie, denk aan reclames, maar ook filmpjes op het internet en app-meldingen. Bovendien heerst er in onze westerse maatschappij een prestatiedruk: Je moet altijd streven naar het beste resultaat, en op tijd komen, je deadlines halen en we worden beoordeeld op onze resultaten. Ook de consumptiemaatschappij speelt een rol, vaak onbewust. De verleiding van een grote auto, een exotische vakantie of een nieuwe telefoon of laptop is groot. Helemaal niet gek dus dat je brein automatisch overschakelt naar een modus van lijstjes, verplichtingen en het uitvoeren en afstrepen van wat er nog moet gebeuren. Voordat het een betoog wordt over wat er hiermee allemaal ‘mis’ is, wil ik juist de focus gaan leggen op wat echt belangrijk is: namelijk die zelfzorg. Want echte zelfzorg gaat veel verder dan een sporadische spa-dag en even niets doen. Het draait niet alleen om rust nemen, maar om bewuste keuzes die ons welzijn ondersteunen. Het betekent aandacht hebben voor je lichaam, emoties en grenzen. Het gaat over het durven stellen van grenzen, luisteren naar je eigen behoeften en – iets wat ik vaak van mijn patiënten hoor en wat voor veel mensen misschien wel het moeilijkste is  –  jezelf toestaan om te rusten zonder schuldgevoel. Zelfzorg wordt vaak gezien als iets dat er ‘ook nog bij moet’, in plaats van iets dat juist prettig en waardevol kan zijn, vooral wanneer je de voordelen ervan écht gaat ervaren. Er zijn verschillende vormen van zelfzorg. Denk eens aan lichamelijke zelfzorg : een ontspannen wandeling tijdens de lunchpauze of na je werk, in plaats van snel eten tussen collega’s of zelfs achter je bureau. Denk eens aan een korte stretch oefening en 5 minuten stilte voordat je gehaast de deur uitstapt. Het draait om luisteren naar wat je lichaam nodig heeft, in plaats van het constant te pushen. Naast lichamelijke zelfzorg bestaat er ook emotionele zelfzorg . Sta jij wel een stil bij hoe je dag was? Hoe je je voelde en hoe je tegen jezelf hebt gesproken? Neem jij af en toe een mindfulness moment tussendoor? Gewoon om even op te laden? Soms betekent zelfzorg simpelweg erkennen dat je een moeilijke dag hebt gehad en daar compassievol mee omgaan. Mentale zelfzorg draait om het inlassen van regelmatige pauzes. Iets wat ik zelf vaak, en met succes toepas, zijn micropauzes: 1 minuut met je ogen dicht niets doen. En onderschat zeker de kracht niet van een paar uur je telefoon uit zetten en ‘gewoon’ even niets doen (dus ook geen tv kijken of scrollen). Wat gebeurt er dan met je en hoe voel je je dan? Zelfzorg hoeft niet groots of ingewikkeld te zijn. Juist de kleine momenten maken het verschil. Sociale zelfzorg is leren om ‘nee’ te zeggen tegen afspraken die je energie kosten, en ‘ja’ tegen tijd met mensen die je opladen. Het draait om verbinding, maar wel op een manier die jou goed doet. Tijd doorbrengen met dierbaren kan net zo helend zijn als een moment alleen. Tot slot deel ik jullie graag mijn favoriet: zintuiglijke zelfzorg . Het bewuste genieten van een kop koffie, de geur van versgebakken brood, het warme water van een douche. Hoe vaak neem je écht de tijd om je zintuigen te gebruiken en de kleine momenten van het leven te waarderen? Hoe simpel en fijn zou het leven zijn als je daar wat vaker écht even in op zou gaan? Terwijl je dit artikel leest, nodig ik je graag uit om even stil te staan. Wat heb jij vandaag nodig? Waar heb jij behoefte aan en waar verlang je naar? Zelfzorg begint niet met grote veranderingen, maar met het luisteren naar jezelf en jezelf de ruimte geven om daarop te reageren en er ook naar te handelen. Evelien Wil je meer inspiratie? Op mijn website ( www.chronischgelukkig.com ) deel ik onder het kopje ‘blog’, bij dit artikel een gratis e-book met extra tips en praktische ideeën om zelfzorg op een haalbare en fijne manier in je dagelijks leven te integreren.  Lees hier de vorige column van  Evelien .

13 april 2025   Het leven bestaat uit vele facetten, en veel daarvan is onzeker. Wat veel mensen zich echter niet realiseren, is dat we maar één kans krijgen om er iets van te maken. Leef jij jouw leven? Kies jij waar jij je tijd écht aan wilt besteden? Of besta je – en ga je er als vanzelfsprekend doorheen, zonder er bewust bij stil te staan? Een vraag die velen zich pas stellen wanneer het leven hen dwingt om stil te staan.   Een gemiddeld mens lijkt meer tijd te besteden aan het plannen van een vakantie dan aan het nadenken over wat hij of zij werkelijk uit het leven wil halen. Denk jij weleens na over hoe je je leven wilt leiden? Of lijd jij je leven, van dag tot dag? Soms gebeuren er dingen die je niet zag aankomen. Het verlies van een dierbare, gezondheidsproblemen - bijvoorbeeld wanneer je moet leven met een chronische ziekte, financiële tegenvallers – of andere gebeurtenissen die je wereld op zijn kop zetten. Juist op zulke momenten worden mensen geconfronteerd met fundamentele vragen: Hoe wil ik eigenlijk leven? Wat vind ik écht belangrijk? Leef ik mijn leven, of word ik geleefd? Natuurlijk heb je niet alles voor het kiezen in het leven. Maar de manier waarop je met een situatie omgaat, is wél jouw keuze. En dat besef komt vaak pas na een ingrijpende gebeurtenis, bijvoorbeeld als je moet leven met een chronische ziekte. Terwijl je eigenlijk in feite elke dag opnieuw de kans hebt om te kiezen – of het nu om grote of kleine keuzes gaat. Een woord dat vaak opkomt in gesprekken over omgaan met tegenslag, is acceptatie . Een klein woord, maar zo complex. Vooral als het leven je iets voorschotelt dat je liever niet had willen meemaken. Acceptatie is dan geen gemakkelijke opgave. Wat is acceptatie eigenlijk? Dat is een vraag die ik vaak bespreek met mijn patiënten. Een belangrijk inzicht is dat acceptatie níét betekent dat je het eens moet zijn met wat je overkomt. Er zijn dingen in het leven waar we fundamenteel niet achter kunnen of willen staan. Acceptatie gaat niet over instemming – het gaat over je verhouding tot een probleem. En je verhouden tot een probleem is een proces. Een beweging, geen eindpunt. Het vraagt dat we het bekijken vanuit een breder spectrum dan alleen dat ene woord. Aan de ene kant van dat spectrum staat verdrinken in wat je overkomt – volledig opgeslokt worden, zonder ruimte voor iets anders. Aan de andere kant: verdringen , doen alsof het er niet is. Zoals we de afgelopen weken al spraken over balans, komt ook hier dat woord weer terug. Kun je ruimte maken voor verdriet, boosheid of angst – én tegelijk open blijven staan voor de lichtpuntjes van de dag? Kun je voelen wat er te voelen is, en tóch een stap zetten richting het leven dat jij wilt leiden? Kies jij waarvoor je wilt leven en waar je je op wil focussen? En stel dat je vandaag besluit: ik ga kiezen voor mijn leven . Wat verandert er dan? Iedereen maakt wel eens dingen mee die je liever niet had willen meemaken. Of het nu een groot verlies is, een chronische ziekte of iets anders. Juist in deze momenten ligt soms ook de uitnodiging om opnieuw te kiezen – en jezelf en je leven opnieuw te ontdekken: besta je, of lééf je? En laten we even heel eerlijk zijn: we hebben het hier over situaties die je stilzetten. Die je dwingen om na te denken over het leven. Maar waarom zouden we wachten tot we stilgezet worden? Wat kun jij vandaag al doen om het leven meer te léven? En weet je – je hoeft dit niet alleen te doen. Ik ga dagelijks met mensen in gesprek over precies deze vragen. Over acceptatie, over omgaan met wat het leven op je pad brengt, en over hoe je weer richting kunt geven aan je eigen leven. Soms zit dat in kleine opdrachten of oefeningen, soms in een ander perspectief. Maar het effect is vaak groots: mensen voelen zich meer verbonden met zichzelf, ervaren meer rust, en zelfs meer geluk. Want geluk zit niet altijd in grote veranderingen. Soms begint het met een klein stapje. De keuze om vandaag een beetje meer te leven.       Evelien   Ps. Wil je hier mee aan de slag? In mijn online cursus werk ik samen met deelnemers aan een visueel schema dat laat zien hoe je je kunt verhouden tot wat je overkomt (denk aan verdringen, verdrinken, of... accepteren.) Ik stuur je dit schema graag gratis toe – je kunt het gebruiken om jouw eigen situatie te verhelderen. Stuur een mailtje naar chronischgelukkig@gmail.com of vul het contactformulier in op mijn website ( www.chronischgelukkig.com )   Soms lijkt het pad smal, of de wereld om je heen onduidelijk of verwarrend. Maar je kunt wel blijven lopen, op jouw manier en jouw tempo.